بدون شک داشتن برنامه‌ریزی مستند و دقیق برای رشد و موفقیت کسب و کارها ضروری است. طرح کسب و کار یا طرح تجاری (Business Plan) و طرح یا برنامه بازاریابی (Marketing Plan) دو سند مهم برای جهت دادن به حرکت سازمان‌ها، ایجاد یکپارچگی در فعالیت‌های مختلف و در نتیجه پیمودن مسیر موفقیت هستند. متاسفانه با وجود اهمیت موضوع، مفهوم و تمایز طرح کسب و کار (بیزینس پلن) و برنامه بازاریابی (مارکتینگ پلن) برای بسیاری از افراد روشن نیست. هدف این مقاله، مروری مختصر بر مفهوم این دو عبارت و بیان تفاوت‌های اصلی آن‌ها است.
مفهوم طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی
همان طور که در مقالات قبلی به صورت مفصل به این دو موضوع پرداختیم، در برنامه بازاریابی، فعالیت‌های مختلف کلیه تیم‌های سازمان در جهت تحقق اهداف استراتژی بازاریابی، در یک بازه زمانی مشخص، برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی می‌شوند. طرح بازاریابی یا Marketing Plan می‌تواند شامل استراتژی‌های جداگانه، مخصوص تیم‌های مختلف سازمان باشد. این در حالیست که تمام آن‌ها در راستای هدف اصلی کسب و کار تنظیم شده‌اند.
از طرفی، طرح کسب و کار یا طرح تجاری شامل چشم‌انداز و اهداف سازمان و استراتژی‌های مختلف برای دستیابی به این اهداف در بازه‌های زمانی میان مدت و بلند مدت است. علاوه بر چشم‌انداز و اهداف سازمان، موارد بسیاری مانند مزیت رقابتی، معرفی محصولات و خدمات، آنالیز بازار، برنامه‌های بازاریابی و فروش، تحلیل‌های مالی، پیش بینی روند رشد سازمان و… در طرح بازاریابی به صورت دقیق ذکر می‌شوند. بنابراین واضح است که برنامه بازاریابی یکی از بخش‌های مهم طرح کسب و کار یا بیزینس پلن است و آن را تکمیل می‌کند.
مهم‌ترین تفاوت‌های طرح کسب و کار (Business Plan) با برنامه بازاریابی (Marketing Plan)
- طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی در ساختار و اهداف با یکدیگر متفاوتند. طرح کسب و کار طبیعتی وسیع و گسترده داشته و شامل چشم‌انداز، ماموریت و اهداف بلند مدت سازمان است. این در حالیست که طرح بازاریابی شامل استراتژی‌های عملیاتی رسیدن به این اهداف، از زاویه مارکتینگ است.
- طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی مخاطبان متفاوتی دارند. به طور کلی، طرح کسب و کار تنها میان مدیران اجرایی درون سازمان و همچنین به منظور جلب نظر سهام‌داران و شرکای تجاری جدید، به اشتراک گذاشته می‌شود. اما برنامه بازاریابی یک سند درون سازمانی است که با هدف دستیابی به سهم بازار بیشتر، میان تیم‌های بازاریابی و فروش به اشتراک در می‌آید.
- طرح کسب و کار بدون برنامه بازاریابی ناقص و بی معناست. بدون وجود برنامه بازاریابی هیچ اثباتی برای چگونگی تحقق اهداف سازمان و دستیابی به سهم بازار مورد انتظار وجود ندارد.
- برنامه بازاریابی سندی مستقل محسوب شده و نسبت به آنچه در طرح کسب و کار در مورد آن ذکر می‌شود، جزییات بیشتری دارد. مانند: بررسی آلترناتیوهای مختلف هنگام کاهش سهم بازار، پتانسیل‌های رشد، پروفایل مشتریان مرتبط با بخش‌های مختلف بازار، رقبای چالش برانگیز و…
مزایای پیاده سازی همزمان طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی
1. ثبات
کسب و کارهایی که فرآیندهای خود را به خوبی با استراتژی‌های برنامه بازاریابی تطبیق می‌دهند، ثبات بیشتری را در راستای رسیدن به اهداف کلی سازمان تجربه خواهند کرد. یکپارچگی این دو سند استراتژیک به سازمان‌ها کمک می‌کند تا نه تنها از مسیر رشد و وموفقیت منحرف نشوند، بلکه رشد مضاعفی را تجربه کنند.
2. افزایش فروش
منطقی است طبق آنچه در طرح کسب و کار پیش بینی می‌شود، با گسترش سازمان، سهم بازار و به مراتب میزان فروش افزایش می‌یابند. این موضوع زمانی محقق می‌شود که استراتژی‌های بازاریابی همچنان با اهداف کلی سازمان و آنچه در طرح کسب و کار آمده، مرتبط و هم‌راستا باقی بمانند. در بیشتر موارد، شناختن تفاوت‌ها میان طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی این یکپارچگی را ساده‌تر می‌کند که در نهایت به افزایش میزان فروش منجر خواهد شد.
3. واقع بینی
مدیران سازمان نیازمند داشتن دیدی واقعی و واضح از اولویت‌های کسب و کار و فعالیت‌های بازاریابی هستند. منطقی است که اعمال تدریجی تغییرات در محصولات و اجرای برنامه‌های بازاریابی بر اساس طرح‌ها و آلترناتیوهای پیش‌بینی شده، تصمیم‌گیری را برای آنان ساده‌تر کرده و در حقیقت تصویر واقعی‌تری از نتایج آتی را پیش روی آن‌ها ترسیم خواهد کرد.
4. پیشی گرفتن از رقبا
شناسایی صحیح بازار و حرکت بر اساس تحلیل‌های انجام شده در طرح کسب و کار، باعث سبقت گرفتن سازمان از رقبا می‌شود. کسب و کارهایی که خود را با تبعیت از یک طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی یکپارچه انطباق داده و در عین حال به نیازهای مشتریان خود در زمان مناسب پاسخ می‌دهند، پتانسیل تبدیل شدن به رهبر بازار را خواهند داشت.
در این مقاله سعی کردیم شما را به صورت مختصر با تفاوت‌های طرح کسب و کار و برنامه بازاریابی و همچنین مزایای آن‌ها آشنا کنیم. تدوین طرح کسب و کار و مارکتینگ پلن با توجه به نوع سازمان و مقیاس فعالیت آن متفاوت است. در صورت نیاز به مشاوره یا تدوین برنامه‌های بازاریابی برند خود، می‌توانید به آژانس دیجیتال مارکتینگ ماکان مراجعه کنید.
افزودن نظر
