با داغ شدن بحث رقابت بین کسب‌وکارها، کمتر کسی هست که از اهمیت ایده‌پردازی و خلاقیت در جذب مشتری‌ها بی‌خبر باشه. همون‌طور که می‌دونید در جلسات ایده‌پردازی یه قانون مهمی که وجود داره اینه که نباید ذهن‌تون رو بسته نگه دارید و باید هر ایده‌ای رو که به نظرتون می‌رسه، هرچند عجیب و غیر عادی ، مطرح کنید. اما این مرحله صرفا برای به دست آوردن ایده‌های خام جواب می‌ده. هر ایده خامی قابلیت اجرا شدن نداره؛ پس این ایده‌های خام باید به‌دقت مورد تجزیه‌وتحلیل قرار بگیرن تا میزان اثربخشی و قابلیت اجرا شدن اون‌ها بررسی بشه. با انجام این کار می‌تونید ریسک شکست رو کاهش بدید و بهترین و کارآمدترین ایده رو انتخاب کنید. احتمالا این سوال براتون پیش میاد که چطور باید ایده‌ها رو ارزیابی کرد؟ ما قصد داریم در این بلاگ و بلاگ بعدی یه جعبه‌ابزار کامل از روش‌های ارزیابی ایده رو به شما معرفی کنیم. با ما همراه باشید تا در ادامه شما رو با ٧ مورد از روش‌های ارزیابی ایده آشنا کنیم.
١. روش ارزیابی ایده ABC
روش ارزیابی ایده ABC برای تحلیل داده‌هایی به کار میره که بشه اون‌ها رو از نظر اهمیت به ٣ دسته بسیار مهم، مهم و کم اهمیت تقسیم کرد. در این روش برای کنترل یا ارزیابی هر دسته، سیاست‌های متفاوتی به کار میره. روش ABC به دو شکل به کار میره:
در حالت اول، ابتدا شاخص ارزیابی اهمیت تعیین میشه و بعد ایده‌ها با توجه به اون شاخص بر اساس اهمیت‌شون به ٣ گروه A، B و C تقسیم می‌شن.
در حالت دوم، با برگزاری جلسات طوفان فکری، همه آیتم‌های مرتبط با ایده لیست می‌شن و بعد با توجه به اولویت‌شون دسته‌بندی می‌شن.
٢. روش ارزیابی ایده ATAR
این روش ارزیابی ایده بیش‌تر در بازاریابی و با هدف تحلیل قدرت ایده پیشنهادی به کار میره و برای ارزیابی هر ایده ۴ فاکتور اصلی آگاهی از برند، امتحان کردن محصول، دسترس‌پذیری محصول و تکرار خرید مشتری‌ها رو در نظر می‌گیره:
- آگاهی از برند (Awareness): چه سهمی از بازار هدف، از ایده‌ها یا برند شما آگاهی دارن؟
- امتحان کردن محصول (Trial): چه بخشی از مشتری‌های دسته قبل از محصولات یا خدمات‌تون استفاده می‌کنن؟
- دسترس‌پذیری محصول (Availability): میزان دسترسی مشتری‌ها به محصول شما چقدره؟
- تکرار خرید (Repeat): چه تعداد از مشتری‌ها دوباره از محصولات یا خدمات شما استفاده می‌کنن؟
٣. تحلیل SWOT
در تحلیل SWOT، باید هر ایده از نظر نقاط قوت (Strength)، نقاط ضعف (Weakness)، فرصت‌ها (Opportunity) و تهدیدهای موجود (Threat) بررسی بشه. تحلیل SWOT شامل یه سیستم امتیازدهی میشه که در اون همه ایده‌ها از نظر این ۴ معیار با هم مقایسه می‌شن و برای تبدیل نقاط ضعف به نقاط قوت و همین‌طور تبدیل تهدید به فرصت هم یه سری پیشنهادها ارائه میشه.
۴. روش ارزیابی ایده NAF
با استفاده از این روش ارزیابی ایده میشه ایده‌ها رو از ۳ منظر نوآوری (Novelty)، جذابیت (Attractiveness) و امکان سنجی (Feasibility Study) بررسی کرد. این روش مخصوصا در مواردی کاربرد داره که هدف تولید ایده‌های ناب و جدید باشه. طبق این مدل، به هر ایده از نظر این ٤ فاکتور امتیازی در بازه ٠ تا ۱۰ تعلق می‌گیره.
- نوآوری: این ایده چقدر خلاقانه است؟ آیا میزان نوآوری بسته به موقعیت مناسبه؟
- جذابیت: این ایده به‌عنوان راه‌حل تا چه اندازه جذابه؟ آیا اجرای اون می‌تونه ما رو به همه هدف‌هامون برسونه یا صرفاً یه بخشی از اون‌ها رو پوشش می‌ده؟
- امکان سنجی: آیا این ایده صرفا از دیدگاه تئوری جذاب به نظر می‌رسه یا قابلیت پیاده‌سازی و اجرا هم داره؟ به زبون ساده‌تر در روش NAF مهمه که ایده خلاقانه، جذاب و قابل‌اجرا باشه.
۵. چک لیست ارزیابی ایده
در این روش ارزیابی ایده، یه چک لیست تهیه میشه که در اون یه سری سوالات دسته‌بندی شده مربوط به شاخص‌های مرتبط با هر ایده قرار داره. در مرحله بعد با ارزیابی میزان خلاقیت و شانس موفقیت هر ایده، به اون‌ها وزن داده میشه. این چک لیست می‌تونه شامل سوالاتی در دسته‌بندی‌های زیر باشه:
- سوالات کلی مثل اثرات محصول یا خدمت بر محیط‌زیست، کیفیت، ایمنی و تاثیرات اجتماعی
- سوالاتی در حوزه صنعت مثل تعداد، قدرت و نحوه فعالیت رقبا، نحوه قیمت‌گذاری و نوع محصولات
- سوالاتی در حوزه بازار مثل شناسایی پرسونای مخاطب، میزان هماهنگی ایده با ترند روز، نیاز و علاقه مخاطب
- سوالات مرتبط با محصول مانند هزینه‌ی پیاده‌سازی ایده، نیاز به ایجاد تغییر در بسته‌بندی، آموزش‌های کاربردی و گارانتی
٦. ماتریس ارزیابی ایده
از این ماتریس برای ارزیابی اون دسته از ایده‌هایی استفاده میشه که دارای چند شاخص و ویژگی قابل بررسی باشن. در این روش ارزیابی ایده به هر شاخص، وزنی مشخص تعلق می‌گیره. در مرحله بعد، ایده‌های مرتبط با هر شاخص تعیین می‌شن و به هر کدوم یه امتیاز که معمولا در بازه ۰ تا ۱۰ قرار داره، تعلق می‌گیره. برای به دست آوردن امتیاز نهایی باید وزن هر شاخص در امتیاز اون شاخص ضرب بشه و در نهایت، مجموع امتیازها برای هر ایده، از حاصل جمع امتیازات نهایی هر شاخص به دست میاد و ایده‌ای که بیش‌ترین مجموع امتیاز رو داشته باشد، انتخاب میشه.
٧. تکنیک دلفی در ارزیابی ایده
تکنیک دلفی یه روش پیش‌بینی سیستماتیک برای تولید و ارزیابی اعتبار ایده‌ها محسوب میشه. در این روش، از طریق یه سری پرسش‌نامه‌های از پیش طراحی‌شده، نظرات افراد متخصص درباره ایده‌ها گردآوری میشه. در تحلیل اولین پرسش‌نامه، نکات و محورهای اصلی مشخص می‌شن و از این نکات در طراحی پرسش‌نامه دوم استفاده میشه. در پایان هر مرحله، نتیجه ارزیابی، برای بازبینی مجدد و اطمینان بیش‌تر در اختیار پاسخ دهنده‌ها قرار می‌گیره. این روند به همین شکل و تا رسیدن به نتیجه نهایی ادامه پیدا می‌کنه. به‌طوری که جواب‌ها، نشون‌دهنده اتفاق نظر و اجماع بین افراد متخصص باشه و فرد مصاحبه‌کننده به پاسخ مورد نظر خودش برسه.
در این بلاگ شما رو با ٧ تکنیک ارزیابی ایده آشنا کردیم و در بلاگ بعدی ۵ مورد دیگه از ١٢ روش ارزیابی ایده دیگه رو به شما معرفی می‌کنیم. اما لازمه بدونید که تولید ایده‌های پخته و قابل‌اجرا کاری چالش‌برانگیزه و مدت زمان زیادی طول می‌کشه تا یه کسب‌وکار به ایده‌های ناب و خلاقانه دست پیدا کنه. اما با برون‌سپاری این پروسه به آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ میشه تا حد زیادی در این زمان صرفه‌جویی کرد. تیم‌های حرفه‌ای ما مثل تیم خلاقیت و تیم تولید محتوای متنی در آژانس دیجیتال مارکتینگ ماکان می‌تونن خلاقانه‌ترین و کاربردی‌ترین ایده‌ها رو متناسب با فعالیت کسب‌وکارتون در اختیار شما قرار بدن. پیشنهاد می‌کنیم به قسمت نمونه کارهای وب‌سایت ما سر بزنید تا نتیجه این تلاش‌های خلاقانه رو به‌چشم خودتون ببینید.
افزودن نظر
