فرهنگ، یکی از نقاط قوت و ضعف هر سازمان است. فرهنگ سازمانی می‌تواند در کارمندان انگیزه ایجاد کرده یا برعکس، آن‌ها را به استعفا وادار کند. به علاوه، یک فرهنگ سازمانی خوب تا حد زیادی منجر به افزایش نرخ بازگشت سرمایه می‌شود. اما فرهنگ سازمانی، چیزی فراتر از مزایای یک محیط کاریست. در حقیقت فرهنگ سازمانی فرهنگ هسته‌ای یک شرکت است که ارزش‌ها، رفتار‌ها و چشم انداز مشترک آن محیط را در بر می‌گیرد.
یک فرهنگ سازمانی جذاب می تواند افراد با استعداد و مشتاق را را به خود جلب کرده یا به عبارتی دیگر هویت برند کارفرمایی را مثبت جلوه دهد. همچنین به کارکنان انگیزه دهند تا بهترین عملکرد خود را به نمایش بگذارند. به علاوه فرهنگ یک سازمان به طور واضح به ارزش‌های مشترک سازمان چارچوب داده و کل سازمان را به سمت یک چشم انداز خاص هدایت می کند.
اگر تصور می کنید که فرهنگ سازمانی شما نیاز به بهبود یا تغییر دارد، در این مقاله با ما همراه باشید تا تا پس از معرفی انواع فرهنگ‌های سازمانی، با چند راهکار بهبود آن آشنا شوید.
انواع فرهنگ سازمانی
- فرهنگ سازمانی گروهی: همان‌طور که از نامش پیداست، در فرهنگ سازمانی گروهی، اولویت با ارتباطات میان تیم‌های مختلف و همکاری متقابل بخش‌های مختلف سازمان است. در این فرهنگ، انعطاف و استقلال برای هر تیم در نظر گرفته شده تا رضایت کارمندان جلب شود. به علاوه، شفافیت یکی از اصلی‌ترین ارزش‌های این سبک از فرهنگ سازمانی است.
- فرهنگ سازمانی Elite (نخبه): خلاقیت و داشتن دیدگاهی وسیع و آینده‌نگر از الزامات این فرهنگ سازمانی است. شرکت‌هایی مانند گوگل و فیسبوک صاحب این نوع فرهنگ هستند و بهترین‌ها را استخدام می‌کنند. این سازمان‌ها اغلب چابک هستند و تمایل دارند مرزها و چارچوب‌های سنتی را جا به جا کنند.
- فرهنگ سازمانی سلسله مراتبی: این نوع فرهنگ سازمانی، سنتی بوده و دارای سلسله مراتب مشخص است. چارچوب مشخص، تصمیمات برنامه‌ریزی شده و عدم پذیرش تغییر و ریسک از ویژگی‌های این فرهنگ سازمانی است.
- فرهنگ سازمانی افقی : کسب و کارهای کوچک و استارت آپ‌ها معمولا دارای این نوع فرهنگ هستند. در این سازمان سلسله مراتب به طور جدی وجود ندارد و همه اعضا با یکدیگر همکاری می‌کنند.
- فرهنگ سازمانی قبیله‌ای: فرهنگ قبیله‌ای، در مورد شرکت‌های کوچکتر کاربرد دارد. در این فرهنگ، کل سازمان مانند یک خانواده باهم در تعامل هستند و تاکید بسیاری بر کار گروهی وجود دارد. بین کارکنان و مدیریت معمولا سِمت‌های کمی وجود دارد، که به ایجاد صمیمیت بیشتر و روابط غیر رسمی منجر می‌شود.
- فرهنگ سازمانی بازار محور: در این نوع سازمان‌ها، تمرکز اصلی بر شکست رقبا، افزایش سهم بازار، دستاوردها و درست انجام شدن فرآیندهاست.
6 راهکار برای تغییر یا ارتقای فرهنگ سازمانی
1. فراهم کردن مزایایی مانند امکانات رفاهی در محیط کار
معمولا مزایای یک محیط کاری، از اولین مواردی است که افراد تمایل دارند در رابطه با آن بدانند. فراهم کردن امکاناتی مانند پذیرایی رایگان از کارکنان با میوه‌های فصل یا نوشیدنی‌های مختلف طبیعی، ساخت یک سالن ورزشی مخصوص کارکنان، اهمیت دادن به ارگونومی میزها و صندلی‌ها و از این دست امکانات، علاوه بر ایجاد انگیزه در کارمندان، این پیام را منتقل می‌کند که نشاط و سلامتی آن‌ها بیش از هر چیز برای شما اهمیت دارد.
2. تنوع در استخدام کارمندان
بدون یک فرهنگ سازمانی موفق و قدرتمند، از دل تنوع برخواسته است. تحقیقات نشان می‌دهد بیش از 60% افراد تمایل دارند در محیطی استخدام شوند که شرط تنوع در استخدام افراد در آن‌جا رعایت شده باشد. این تنوع می‌تواند در ملیت، مذهب، وضعیت جسمانی، رشته تحصیلی، جنسیت و … باشد. تنوع در کارمندان می‌تواند باعث پرورش خلاقیت کارمندان، بهبود تعاملات میان تیم‌های مختلف سازمان و ارائه خدمات بهتر به مشتریان شود.
3. برنامه‌ریزی برای انجام فعالیت‌های فوق برنامه گروهی
برای ایجاد یک فرهنگ سازمانی جذاب لازم است رویدادهایی رسمی و غیر رسمی برگزار کنید تا کارمندان بخش‌های مختلف سازمان شما، علاوه بر داشتن حس بهتر، باهم آشنا شده و تعامل بیشتری داشته باشند. برای مثال، این رویدادها می‌توانند بر اساس مناسبت‌های مختلف، کمک به خیریه‌ها و فعالیت‌های خیرخواهانه، برگزاری چالش‌های ورزشی و از این دست رویدادها باشد.
4. تدوین بیانیه فرهنگ سازمانی
مستندسازی فرهنگ سازمانی در قالب یک بیانیه می‌تواند در جذب افراد متناسب با فرهنگ سازمانی شما بسیار موثر باشد. به علاوه در این بیانیه می‌توانید از ارزش‌ها، چارچوب‌ها و آن‌چه به آن باور دارید با صراحت صحبت کرده و از آن به عنوان نقشه راه برای فرهنگ سازمانی یاد کنید.
5. گرفتن بازخورد از کارمندان
دریافت بازخورد از کارمندان باعث می‌شود دقیقا بدانید از دید آن‌ها چه فرهنگی بر سازمان حکم فرماست. به علاوه، می‌توانید نقاط قوت فرهنگ سازمانی خود را همزمان با نقاط قابل بهبود آن دریابید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند که برنامه‌ریزی برای فرهنگ سازمانی خود را به صورت هدفمندتری انجام داده و محیط کار را به فضایی منحصربه‌فرد برای کارمندان تبدیل کنید.
6. انعطاف پذیری
دوری از قوانین سخت گیرانه و داشتن انعطاف در برخی سازمان‌ها به افزایش بهره‌وری کارکنان کمک بسیاری می‌کند. برای مثال، داشتن ساعات کاری انعطاف پذیر (خصوصا در سازمان‌های وظیفه-محور)، اجازه برای رفتن به تعطیلات در زمان دلخواه، امکان شرکت در کلاس‌های آموزشی خارج از سازمان و … نشانه‌هایی از یک فرهنگ سازمانی انعطاف پذیر هستند.
در آخر لازم است بر این نکته تاکید کنیم که هیچ فرهنگی را نمی‌توان بهترین فرهنگ سازمانی دانست یا نسخه‌ای یکسان برای تمام سازمان‌ها تجویز کرد. آن‌چه مهم است، راضی نگهداشتن کارمندان و دور نشدن از چشم‌انداز و هدف اصلی کسب و کار است.
افزودن نظر
