- مدل آمیخته بازاریابی 9P، نسخه بسط داده شده مدل 4P و شامل 9 عنصرProduct (محصول)،Price (قیمت)، Place(مکان توزیع)،Promotion (ترویج)، People (نیروی انسانی)، Process (فرآیند)، Physical Evidence (شواهد عینی)، Packaging (بسته بندی) و Payment (پرداخت) است.
- عنصر پنجم این مدل، به اهمیت منابع انسانی در رشد و پیشرفت کسب و کار می‌پردازد.
- فرآیند، به جریان فعالیت‌هایی در سازمان اشاره می‌کند که منجر به تولید محصولات شده و آن را به دست مشتری می‌رسانند.
- همه عناصر قابل لمس مرتبط با یک سازمان، مانند شکل ظاهری، که بر تصمیم مشتریان تاثیر می‌گذارند، شواهد عینی محسوب می‌شوند.
- بسته بندی متقاوت، با کیفیت و خلاقانه محصول، یکی از مهم‌ترین عوامل تمایز محصولات از رقبا و جذب مشتریان است.
- مشتریان باید بتوانند از روش‌های مختلف و امن پرداخت برای خرید محصولات به دلخواه خود استفاده کنند.
این روزها صحبت از مارکتینگ یا بازاریابی بسیار است. بازاریابی مفهومی گسترده دارد و تنها به تبلیغات محدود نمی‌شود. هنر یک بازاریاب این است که در بهترین زمان ممکن، تیر خود را به هدف بزند و پیام خود را دقیقا به گوش مخاطب برساند. بنابراین جهت تحقق این هدف، مجموعه‌ای از عناصر دست در دست هم می‌دهند که به آن آمیخته بازاریابی یا Marketing Mix می‌گویند.
همان طور که پیش از این نیز به این موضوع اشاره کرده‌ایم، مفهوم آمیخته بازاریابی 4P در سال 1960 مطرح شد. این مدل شامل 4 بخش Product (محصول یا خدمت) ،Price (قیمت) ،Place (مکان توزیع) و Promotion (ترویج) است. سال‌ها بعد دانشمندان حوزه بازاریابی 4 عنصر People (نیروی انسانی)، Process (فرآیند) و Physical Evidence (شواهد عینی) و Packaging (بسته بندی) را به این مدل اضافه کردند. در نهایت در سال 2008، عنصر Payment (پرداخت) به عنوان نهمین عضو از این خانواده پذیرفته شد.
در ادامه به ارائه توضیح مختصری از مدل 9P می‌پردازیم. این مدل بازاریابی، با ایجاد دیدی یکپارچه نسبت به کسب و کار، باعث می‌شود بتوانید برنامه بازاریابی خود را به صورت هوشمندانه و در راستای رسیدن به اهداف سازمان مدیریت کنید.
مدل آمیخته بازاریابی9P
Product (محصول)
اولین عضو این خانواده، محصول یا نوع غیر قابل لمس آن یعنی خدمت است. داشتن شناخت صحیح از نیاز بازار و روندهای آتی آن پیش از تولید محصول الزامی است. همچنین، باید همواره کیفیت محصول و تمایز آن را در مقایسه با رقبا حفظ کرده و بهبود مستمر و انطباق با نیازهای روز مشتریان را فراموش نکنید.
Price (قیمت)
قیمت‌گذاری صحیح نیز همانند کیفیت، یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در موفقیت کسب و کار شماست. قیمت‌گذاری به عوامل مختلفی مانند سهم بازار و میزان تقاضا، قیمت تمام شده تولید، کیفیت محصول یا خدمت، هویت برند، ارزش ویژه برند، مزیت رقابتی، پرسونای مخاطب، میانگین قیمت رقبا، استراتژی‌های سازمان، نرخ بازگشت سرمایه (ROI) مطلوب و عواملی از این دست بستگی دارد.
Place (مکان توزیع)
سومین P در این مدل نماینده محل و کانال توزیع محصول است و بسته به نوع صنعت و کسب و کار شما متفاوت خواهد بود. یک محصول می‌تواند به صورت حضوری یا آنلاین در دسترس مشتریان قرار گیرد. انتخاب بهترین محل و کانال توزیع محصول باید بر اساس تحقیقات بازار و شناخت شما از مشتریان صورت گیرد.
Promotion (ترویج)
هر برند، از روش‌های گوناگونی برای معرفی و تبلیغ محصولات یا خدمات خود استفاده می‌کند. تبلیغات می‌توانند با توجه به ماهیت محصول انتخاب شوند و اهداف متفاوتی را مانند آگاهی از برند، افزایش نرخ تبدیل یا افزایش فروش دنبال کنند. تبلیغات شما می‌تواند به صورت دیجیتال و یا آفلاین باشد. تبلیغات محیطی، کمپین‌های برند اکتیویشن، برگزاری ایونت‌ها، تبلیغات رادیویی و تلویزیونی، چاپ آگهی در روزنامه‌ها و مجلات، مثال‌هایی از تبلیغات آفلاین هستند. از دیگر روش‌های تبلیغات می‌توان به دیجیتال مارکتینگ اشاره کرد. بهینه‌سازی موتورهای جست و جو (SEO) ، بازاریابی محتوایی، کمپین PPC، بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی، بازاریابی درون‌برنامه‌ای و روابط عمومی آنلاین از جمله مثال‌های دیجیتال مارکتینگ هستند.
People (نیروی انسانی)
پنجمین P نماینده تمام افرادیست که به نحوی در فعالیت‌های مختلف کسب و کار شما دخیل هستند. برقراری ارتباط صحیح با انسان‌ها ضمن درک نیازها، احساسات و حقوق انسانی آن‌ها برای کسب و کارها موضوع بسیار مهمی تلقی می‌شود. به همین دلیل، بهترین و موفق‌ترین سازمان‌ها همواره به نیروی انسانی و کارمندان خود احترام می‌گذارند و با آموزش‌های مفید آن‌ها را به نیروهای توانمند، خلاق، راضی و با انگیزه تبدیل می‌کنند. تنها چنین تیم توانمندی نه تنها می‌تواند با ارائه بازخوردهای مفید به رشد کسب و کارتان کمک کند، بلکه در برخورد با مخاطب حکم سفیر برند را داشته و او را به یک مشتری وفادار تبدیل می‌کند. در غیر این صورت سازمان می‌تواند به راحتی از درون و بیرون آسیب ببیند.
Process (فرآیند)
فرآیند، در حقیقت به مکانیسم و جریان فعالیت‌هایی در سازمان اشاره می‌کند که منجر به تولید محصولات شده و آن را به دست مشتری می‌رسانند. مجموعه استانداردهایی مانند ISO 9001 به سازمان‌ها کمک می‌کنند تا فرآیندهای سازمان را به درستی در جهت بر طرف کردن نیازهای مشتریان و سهام‌داران هدایت کنند. وجود پروسه‌های منظم، با کیفیت و سازمان یافته که به طور منظم مانیتور می‌شوند، می‌توانند شکاف‌ها و آسیب‌های احتمالی را که از سوی عنصر قبلی (People) به بدنه سازمان یا شهرت برند وارد می‌شوند، خنثی کنند.
Physical Evidence (شواهد عینی)
همه عناصر قابل لمس و عینی مرتبط با یک سازمان که مشتریان را به قضاوت درباره آن وا می‌دارد، در این دسته بندی قرار می‌گیرند. به زبان ساده می‌توان گفت ساختمان شرکت، طراحی داخلی، فرم لباس پرسنل، شکل ظاهری وب‌سایت، بروشورها، اوراق اداری، کارت ویزیت‌ها و هر آنچه به ظاهر محیط کاری ما مرتبط می‌شود، شواهد عینی سازمان هستند و بر تصمیم مشتری تاثیر می‌گذارند. شیک و تمیز بودن یک مغازه هنگام خرید حضوری می‌تواند معادل با کاربر پسند بودن یک وب‌سایت هنگام خرید آنلاین باشد و به افزایش فروش کمک کند.
Packaging (بسته بندی)
بسته بندی محصول، یکی از مهم‌ترین عوامل تمایز محصولات از رقبا و جذب مشتریان است. یک محصول با بسته بندی خلاق و جذاب، فروش بیشتری در مقایسه با نوع معمولی آن خواهد داشت. همچنین، برخی محصولات نیاز به کیفیت بالاتر و نوع متفاوتی از بسته بندی دارند تا آسیبی به آن‌ها وارد نشود. از دیگر مزایای بسته بندی، ارائه اطلاعات و جزییات لازم در مورد محصول و تولید کننده آن است.
Payment (پرداخت)
آخرین P از این خانواده، به روش‌های مختلف پرداخت، راحت بودن و امنیت آن‌ها می‌پردازد. علاوه بر استفاده از پول نقد، امکان پرداخت وجه از طریق کارت‌های بانکی مختلف، کارت‌های هدیه، استفاده از کیف پول الکترونیکی، کارت‌های اعتباری، امکان پرداخت در محل برای خریدهای غیر حضوری، ایجاد درگاه امن پرداخت و… باید در سیستم فروش لحاظ شوند.
فراموش نکنید یکی از اساسی‌ترین مراحل در تعریف آمیخته‌ی بازاریابی متناسب با کسب و کارها، شناسایی بازار هدف است. آژانس دیجیتال مارکتینگ ماکان شما را برای یافتن راه حل‌های مطمئن در این زمینه یاری می‌کند.
